Ηρακλειο

• By Minoan Corfu
• 14/07/2014
• No Comments

Στα 3.000 περίπου χρόνια ζωής του, το Ηράκλειο έχει να επιδείξει μια πολυτάραχη ιστορία ενώ το όνομά του πιθανότατα προέρχεται από τον Ιδαίο Ηρακλή, το μυθικό πατέρα των Ολυμπιακών Αγώνων. Το Ηράκλειο αποτελεί το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Κρήτης και το οικονομικό κέντρο του νησιού. Η πόλη αποτελεί, επίσης, το εμπορικό και επιστημονικό κέντρο του νησιού. Κατέχει στρατηγική γεωπολιτική θέση στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου, συνδέοντας τρεις ηπείρους και πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, στο κέντρο της πόλης,  θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα μουσεία στην Ευρώπη και το σημαντικότερο στο είδος των εκθεμάτων του παγκοσμίως. Στους χώρους του παρουσιάζεται ο αρχαιότερος ευρωπαϊκός πολιτισμός, ο Μινωικός, ενώ συγκεντρώνει εκθέματα από όλη την Κρήτη, καλύπτοντας την ιστορία του νησιού για περισσότερο από 5.500 χρόνια. Μέσα στις αίθουσες του μουσείου εκτίθενται τεχνουργήματα από μινωικά ανάκτορα, κατοικίες, τάφους και σπήλαια.

Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης λειτουργεί μέσα στα πλαίσια του Πανεπιστημίου Κρήτης, Προβάλλει στους εκθεσιακούς του χώρους τις ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντος της Κρήτης και της Μεσογείου.

Μουσείο Αγίας Αικατερίνης Σιναϊτών

Στο σωζόμενο καθολικό της Μονής και στο παρεκκλήσι των Αγ. Δέκα λειτουργεί έκθεση αντιπροσωπευτικών έργων βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. Μεταξύ αυτών και  εικόνες που αποδίδονται στον ζωγράφο Άγγελο, έναν από τους διασημότερους καλλιτέχνες του 15ου αιώνα, ή στον κύκλο του, καθώς επίσης το σύνολο των έξι εικόνων του Μιχαήλ Δαμασκηνού, που συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πλέον σημαντικά έργα της κρητικής σχολής, του 16ου αιώνα. Στη Συλλογή της Αγ. Αικατερίνης, η 13η Εφορεία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων Κρήτης έχει συμπεριλάβει αποτοιχισμένες τοιχογραφίες από το ναό του Μιχαήλ Αρχαγγέλου στα Πρεβελιανά Μονοφατσίου, από το ναό της Παναγίας στην Πατσό Αμαρίου και από άλλα μνημεία του νησιού.

Ιστορικό Μουσείο

Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης παρουσιάζει μια συνολική εικόνα της ιστορίας της Κρήτης από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες έως τη σύγχρονη εποχή. Αρχικός στόχος του υπήρξε η συγκέντρωση και διαφύλαξη ενός πολύτιμου αρχαιολογικού, εθνογραφικού και ιστορικού υλικού από την μεσαιωνική και τη νεότερη περίοδο της ιστορίας της Κρήτης.

Λότζια (Δημαρχείο Ηρακλείου)

Η Λότζια είναι ένα κομψότατο οικοδόμημα, από τα ομορφότερα μνημεία που έχει να αναδείξει η ενετική αρχιτεκτονική στην Κρήτη, και χτίστηκε το 1626-28 από τον Φραγκίσκο Μοροζίνι και αποτελούσε το κέντρο της διοικητικής και κοινωνικής ζωής της πόλη, όπου συνεδρίαζαν οι ευγενείς, οι άρχοντες και οι φεουδάρχες για να πάρουν αποφάσεις σε ζητήματα που αφορούσαν την οικονομική και εμπορική ζωή του τόπου. Παράλληλα λειτουργούσε και ως χώρος συναντήσεως και ψυχαγωγίας τους.

Κούλες

Το ενετικό φρούριο δεσπόζει στην είσοδο του ενετικού λιμανιού στο Ηράκλειο. Οι Ενετοί το αποκαλούσαν “Φρούριο στη Θάλασσα” (Castello a Mare ή Rocca a Mare), αλλά σήμερα διατηρεί την τούρκικη ονομασία του, Κούλες από το Su Kulesi. Είναι από τα πιο οικεία και αγαπημένα μνημεία της πόλης, και σύμβολο του Ηρακλείου.
Σήμερα το φρούριο ατενίζει αγέρωχο το Κρητικό πέλαγος θυμίζοντας το μεγαλείο του ενετικού Χάνδακα, ενώ στοιχειώνεται από θρύλους που θέλουν στους εσωτερικούς υγρούς και σκοτεινούς του χώρους να βασανίστηκαν φριχτά οι Κρητικοί επαναστάτες.

Η κρήνη των Λιονταριών

Τα Λιοντάρια στο Ηράκλειο είναι η πλατεία με την Κρήνη Μοροζίνι, το περίτεχνο ενετικό συντριβάνι με τα 4 λιοντάρια, που από το στόμα τους αναβλύζει νερό. Η Κρήνη Μοροζίνι βρίσκεται στο κέντρο του Ηρακλείου, αλλά για τους Ηρακλειώτες η ονομασία αυτή είναι άγνωστη και συνήθως αναφέρονται σε αυτή σαν την Πλατεία Λιονταριών ή για συντομία Λιοντάρια. Η κρήνη με τα λιοντάρια είναι ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία που κληροδότησαν οι Ενετοί στο Ηράκλειο. Όταν κατασκευάστηκε πρόσφερε λύση στο πρόβλημα ύδρευσης της πόλης, και αναφέρεται ότι τροφοδοτούσε τους πολίτες με 1.000 βαρέλια νερό ημερησίως.

Βασιλική του Αγίου Μάρκου

Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου είναι από τα σημαντικότερα Ενετικά κτίρια – μνημεία στο Ηράκλειο. Σήμερα στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη της πόλης. Οι Ενετοί θέλοντας να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στην καινούρια τους αποικία (Ηράκλειο) και να εκδηλώσουν την ευγνωμοσύνη και την αγάπη τους προς την πατρίδα τους, έχτισαν στο κέντρο της πόλης ένα ναό αφιερωμένο στον προστάτη της Βενετίας, τον Αγιο Μάρκο. Η βασιλική κατάφερε να επιβιώσει μέσα από τους διάφορους σεισμούς που ταλάνισαν το Ηράκλειο ανά τους αιώνες με μικρές επισκευές. Επί τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τζαμί, το Ντεφτερντάρ τζαμί, από τον Ντεφτερντάρ Αχμέτ πασά, δηλαδή τον υπεύθυνο των οικονομικών. Γκρεμίζοντας το κωδωνοστάσιο της βασιλικής ύψωσαν στη θέση του μιναρέ, ο οποίος με τη σειρά του μετά την απελευθέρωση του νησιού γκρεμίστηκε από τους κατοίκους του Ηρακλείου στην προσπάθειά τους να σβήσουν τις δυσάρεστες μνήμες και τα σύμβολα της τούρκικης κατοχής.

Ναός Αγίου Πέτρου και Παύλου

Ο Ναός Πέτρου και Παύλου χτίστηκε κατά τους πρώτους χρόνους της βενετσιάνικης κυριαρχίας ως Καθολικό της Μονής του Τάγματος των Δομηνικανών (Domenicani Predicatori). Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα μνημεία αρχιτεκτονικής των Κιστερκιανών Μοναχών του 12ου αιώνα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα. Το κτίριο υπέστη εκτεταμένες καταστροφές από σεισμούς που έγιναν από τον 14ο μέχρι τον 18ο αιώνα. Η τολμηρή αρχιτεκτονική του μνημείου με τις μεγάλες διαστάσεις ως προς το μήκος (54μ.), το πλάτος (15μ.) και το ύψος (12μ.) του κεντρικού του κλίτους, σε συνδυασμό με την απουσία αντηρίδων κατά μήκος του βορείου και του νοτίου τοίχου του, φαίνεται ότι συντέλεσαν στην εν μέρει κατάρρευσή του από σεισμούς.
Σε όλη τη διάρκεια της Ενετοκρατίας γίνονταν ταφές επιφανών πολιτικών και πνευματικών ηγετών της Κάντια. Με την έλευση της Οθωμανικής κυριαρχίας ο Άγιος Πέτρος μετατράπηκε αμέσως σε μουσουλμανικό τέμενος στη μνήμη του Σουλτάνου Ιμπραχήμ και του προστέθηκε εξωτερικά στη ΝΔ γωνία μιναρές. Ο ναός έχει πρόσφατα αποκατασταθεί.

Άγιος Τίτος

Ο ναός του Αγίου Τίτου στο Ηράκλειο, είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία στο κέντρο της πόλης. Το 961 ο Νικηφόρος Φωκάς έδιωξε τους Άραβες από την Κρήτη οπότε χτίστηκε ο πρώτος ορθόδοξος ναός του Αγ. Τίτου, ώστε να αναζωπυρωθεί η χριστιανική πίστη και παράδοση στην Κρήτη. Στο νέο ναό μετέφεραν την κάρα του Αγίου Τίτου όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.
Την περίοδο της τουρκικής κατάκτησης, ο ναός του Αγίου Τίτου παραχωρήθηκε στον βεζίρη Φαζίλ Αχμέτ Κιοπρουλή, ο οποίος τον μετέτρεψε σε τζαμί, γνωστό με το όνομα Βεζίρ τζαμί. Με το μεγάλο σεισμό του 1856 ο ναός καταστράφηκε εκ θεμελίων και ξαναχτίστηκε στη σημερινή του μορφή ως οθωμανικό τέμενος από τον αρχιτέκτονα Αθανάσιο Μούση. Ο ίδιος σχεδίασε και τον ορθόδοξο ναό του Αγίου Μηνά και τους στρατώνες στην πλατεία Ελευθερίας. Ο μιναρές του Αγίου Τίτου κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του 1920, όταν αποχώρησαν από το Ηράκλειο οι τελευταίοι μουσουλμάνοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Σήμερα ο ναός λειτουργεί κάτω από το ορθόδοξο δόγμα και είναι αφιερωμένος στον ισαπόστολο Τίτο, μετά από εργασίες ανάπλασης το 1925 από την Εκκλησία της Κρήτης.

Άγιος Μηνάς

Ο επιβλητικός ναός του Αγίου Μηνά, ένας από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα, θεμελιώθηκε το 1862 ως εκδήλωση ευγνωμοσύνης των Ηρακλειωτών για την προστασία που πρόσφερε ο Άγιος στην πόλη. Η θέση στην οποία χτίστηκε, λέγεται ότι υποδείχθηκε από έναν καλόγερο, στον οποίο παρουσιάστηκε ο Άγιος Μηνάς σε όραμα. Αρχιτέκτονας του ναού ήταν ο ηπειρώτης Αθανάσιος Μούσης, ο οποίος είχε αναλάβει επίσης τον Άγιο Τίτο και τους στρατώνες στην Πλατεία Ελευθερίας, το κτίριο που στεγάζει σήμερα την Νομαρχία Ηρακλείου και τα Δικαστήρια. Ο Άγιος Μηνάς είναι ο προστάτης άγιος (πολιούχος) του Ηρακλείου και η μνήμη του γιορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου, μέρα αργίας στο Ηράκλειο.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Κνωσός

Το ανάκτορο της Κνωσού αποτελεί το μνημειακό σύμβολο του μινωικού πολιτισμού και τον κύριο επισκέψιμο χώρο της Κνωσού, της σημαντικότερης πόλης κατά την αρχαιότητα, με συνεχή ζωή από τα νεολιθικά χρόνια έως τον 5ο. μ.Χ.αιώνα. Χτισμένη στο λόφο της Κεφάλας, με εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα αλλά και στο εσωτερικό της Κρήτης, υπήρξε η έδρα του βασιλιά Μίνωα. Οι συναρπαστικοί μύθοι, του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο, συνδέονται με το ανάκτορο της Κνωσού.

Φαιστός

Η Φαιστός, ή πιο σωστά το Μινωικό Ανάκτορο της Φαιστού, στην πεδιάδα της Μεσαράς,  είναι ο δεύτερος, μετά την Κνωσό, σπουδαιότερος αρχαιολογικός χώρος. Το ανάκτορο αντιστοιχεί σε ακμαία πόλη, τη Φαιστό, που αναπτύχθηκε στην έφορη πεδιάδα της Μεσαράς κατά τους προϊστορικούς χρόνους (6.000 π.Χ. – 1ο π.Χ. αιώνα), όπως επιβεβαιώνουν τα αρχαιολογικά ευρήματα.
Σύμφωνα με τη μυθολογία στη Φαιστό βασίλεψε η δυναστεία του Ραδάμανθυ, γιου του Δία και αδελφού του Μίνωα. Οι κτήσεις της Φαιστού εκτείνονταν ανάμεσα στα ακρωτήρια Λίθινο και Μέλλισσα ενώ διέθετε δύο ισχυρά λιμάνια, τα Μάταλα και τον Κομμό. Ήταν πολύ πλούσια και δυνατή πόλη με δικά της νομίσματα.

Γόρτυνα

Η Γόρτυνα αναφέρεται και από τον Όμηρο. Την πιο μεγάλη της ακμή, τη γνώρισε μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση, όταν έγινε πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής επαρχίας της Κρήτης και αργότερα της Κυρηναϊκής (της βορείου Αφρικής). Κατά το διάστημα της ρωμαϊκής κατοχής της, η Γόρτυνα ήταν η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη πόλη της Κρήτης, με μεγάλη έκταση και ευδαιμονία, όπως μαρτυρούν τα σημαντικά ερείπια πολυτελών και μεγαλοπρεπών οικοδομημάτων που βρέθηκαν.
Κατά τη βυζαντινή εποχή εξακολούθησε να είναι πρωτεύουσα της Κρήτης μέχρι το 828 μΧ, όταν την κατέλαβαν οι Αραβες Σαρακηνοί και την κατέστρεψαν.

Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας

Στο μουσείο, που βρίσκεται στο Δήμο Τυμπακίου (στο χωριό Βόρροι), και έχει σκοπό την προβολή της κρητικής παραδοσιακής κοινωνίας. Παρουσιάζονται 3000 σημαντικά ιστορικά εκθέματα απ’ όλη την Κρήτη μοναδικά ως χειροποίητα αντικείμενα που δεν κατασκευάζονται πλέον. Οι θεματικές ενότητες του μουσείου αφορούν: Διατροφή, Αρχιτεκτονική, Υφαντική, Ενδύματα, Τέχνες – Εμπόριο, Μεταφορές, Ήθη και Έθιμα, Κοινωνική Οργάνωση, Ανθρωπολογία, Θρησκεία, Καλές Τέχνες, Μουσική, Ιδιοκτησία, Πόλεμος.

Μουσείο Νίκος Καζαντζάκης

Το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, αποδίδει τιμή στον σπουδαίο άνθρωπο του πνεύματος, τον συγγραφέα, στοχαστή, φιλόσοφο, πολιτικό, ταξιδευτή, Νίκο Καζαντζάκη. Το Μουσείο, βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του ιστορικού χωριού Βαρβάροι, σημερινή Μυρτιά.
Στο Μουσείο βρίσκονται χειρόγραφα και σημειώσεις του συγγραφέα, δείγματα αλληλογραφίας με μεγάλους στοχαστές, πολιτικούς και λογοτέχνες της εποχής του, πρώτες εκδόσεις των έργων του στα ελληνικά και σ’ άλλες γλώσσες, σπάνιο φωτογραφικό υλικό, αναμνηστικά από τα ταξίδια του, προσωπικά αντικείμενα, μακέτες, κοστούμια και υλικό από θεατρικές παραστάσεις έργων του, εδώ και στο εξωτερικό, πορτρέτα και γλυπτά με τη μορφή του, δεκάδες ξενόγλωσσες εκδόσεις έργων του.

Ενυδρείο «Θαλασσόκοσμος»

Το σύμπλεγμα του «ΘΑΛΑΣΣΟΚΟΣΜΟΥ» αποτελεί ένα μοναδικό πάρκο έρευνας, εκπαίδευσης, πολιτισμού και αναψυχής, το οποίο σκοπό έχει να προωθεί και να διαχέει τη γνώση για το θαλάσσιο περιβάλλον, αποκαλύπτοντας τη μοναδικότητά του, τους οργανισμούς του, τα οικοσυστήματά του και τον πανέμορφο κόσμο της Μεσογείου.  Περιλαμβάνει 32 δεξαμενές και πενήντα σημεία παρατήρησης, τα οποία επιτρέπουν στους επισκέπτες να βλέπουν τη ζωή και τις συνήθειες των πλασμάτων της θάλασσας, ενώ ειδικές κάμερες αναδεικνύουν «κρυφά» σημεία των δεξαμενών.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Παλιανή

Πρόκειται για την παλαιότερη προφανώς Μονή της Κρήτης όπως φανερώνει το όνομά της. Η παλαιότερη πληροφορία που υπάρχει και αναφέρεται στο Μοναστήρι χρονολογείται από το 669, γεγονός που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρέπει να χτίστηκε κατά την πρώτη βυζαντινή περίοδο. Ερημώθηκε πολλές φορές. Το 1821 κατασφάζονται οι καλόγριες από τους Τούρκους, πυρπολείται ο ναός και τα ιερά σκεύη καθώς και τα άλλα εκκλησιαστικά είδη γίνονται αντικείμενα διαρπαγής. Ο τρίκλιτος σημερινός ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, τον Άγιο Παντελεήμονα και τους τρεις Ιεράρχες. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Βενεράτο και είναι γυναικεία Μονή.

Γοργολαϊνη

Βρίσκεται στις υπώρειες του Ψηλορείτη κοντά στο χωριό Κάτω Ασίτες και τιμάται στο όνομα των Αγίων Γεωργίου και Νικολάου. Είναι ανδρικό μοναστήρι. Η φυσική οχυρή θέση της Μονής διευκόλυνε τις επαναστατικές συνελεύσεις και εξεγέρσεις με αποτέλεσμα να ακολουθήσει την τύχη και των άλλων μονών που σημαδεύεται από καταστροφές, σφαγές και λεηλασίες. Από βενετσιάνικο μαρμάρινο λιοντάρι του 1617 συμπεραίνεται ότι η Μονή χτίστηκε στα όψιμα χρόνια της βενετοκρατίας.

Άγιος Παντελεήμονας

Είναι ανδρικό μοναστήρι και βρίσκεται κοντά στο χωριό Φόδελε. Χτίστηκε στα όψιμα χρόνια της βενετοκρατίας και τιμάται στο όνομα των Αγίων Παντελεήμονα και Αντωνίου. Είναι γνωστή η συμμετοχή του μοναστηριού στους απελευθερωτικούς αγώνες που του στοίχησαν την ερήμωση, την καταστροφή και τη διαρπαγή όλων των πολύτιμων ειδών που διέθετε. Οι χώροι της Μονής χρησίμευαν ως πρόχειρο νοσοκομείο στην επανάσταση του 1821. Θρυλική μορφή του μοναστηριού αναδείχτηκε ο γενναίος ηγούμενός του Νεόφυτος Πεδιώτης. Διαθέτει εικόνες εξαιρετικής τέχνης.

Σαββαθιανά

Είναι γυναικείο μοναστήρι. Η παλαιά Μονή του αγίου Σάββα, πιστεύεται ότι έδωσε το όνομά της στη σημερινή Μονή. Βρίσκεται κοντά και πάνω από το χωριό Ρογδιά. Ιδρύθηκε στα όψιμα χρόνια της βενετοκρατίας. Ηγούμενός της χρημάτισε ο γνωστός λόγιος και μεγάλος δάσκαλος Μάξιμος Μαργούνιος. Όσοι από τους μοναχούς πήραν μέρος στην υπεράσπιση του πολιορκούμενου Χάνδακα, σφάχθηκαν ή μεταφέρθηκαν αιχμάλωτοι στην Κωνσταντινούπολη. Στο μοναστήρι υπάρχουν οι τάφοι των αγωνιστών της οικογένειας Κοκκινίδη.

Αγία Ειρήνη

Πάνω από την κωμόπολη του Κρουσώνα βρίσκεται η γυναικεία Μονή της Αγίας Ειρήνης, που ανήκει στην κατηγορία των παλαιών μοναστηριών, αφού μνημονεύεται σε έγγραφο του 1671. Τιμάται στο όνομα της αγίας Ειρήνης και της Κοίμησης της Θεοτόκου. Μετά την αιματηρή σύγκρουση που έγινε στο φαράγγι του Κρουσσώνα και βρήκαν το θάνατο 400 Τούρκοι, η μανία τους ξέσπασε στο μοναστήρι και τους μοναχούς τους οποίους συνέλαβαν και έσφαξαν. Το μοναστήρι από τότε ερημώθηκε και η καμπάνα του χτυπά και πάλι συνεχώς από το 1944.

Επανωσήφης

Μια από τις σπουδαιότερες και πλουσιότερες μονές της Κρήτης είναι η ανδρική Μονή Επανωσήφη που βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του νομού Ηρακλείου κοντά στο Μεταξοχώρι. Εκτιμάται ότι ιδρύθηκε γύρω στο 1600. Το ένα από τα δύο κλίτη της Μονής είναι αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο και το άλλο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα. Πολλά κειμήλια του μοναστηριού με την παρέμβαση του αρμοστή Τομπάζη πουλήθηκαν για να αγοραστούν όπλα και να ενισχυθούν οι σκοποί της επανάστασης. Στη Μονή φυλάσσονται και σήμερα πολύτιμα κειμήλια και είδη της θείας λατρείας.

Κουδουμάς

Λίγα μέτρα από την παραλία του Λιβυκού, βρίσκεται η ανδρική Μονή, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Από τα πρώιμα κιόλας χρόνια της βενετοκρατίας (14ος αιώνας) υπήρχε η Μονή Κουδουμά χωρίς να γνωρίζουμε αν ήταν χτισμένη στον ίδιο χώρο της σημερινής Μονής. Το 1872 οι αδελφοί Παρθένιος και Ευμένιος ανακαίνισαν ή οικοδόμησαν από την αρχή το ναό. Βρίσκεται πάνω από το χωριό Στέρνες.

Απεζανές

Σε κάποιο πλάτωμα των Αστερουσίων βρίσκεται η ανδρική Μονή Απεζανών. Κατά μια άποψη που θεωρείται η επικρατέστερη, η Μονή ιδρύθηκε το 1458. Ως κτήτορες βέβαια ή ανακαινιστές της Μονής, μνημονεύονται οι αδελφοί Παπαδόπουλοι από τον Χάνδακα. Αν και όπως λέγεται υπήρχε έγγραφο προστασίας της Μονής από τους Τούρκους, αυτό παραβιάστηκε και το μοναστήρι παραδόθηκε στη φωτιά το 1827 μαζί με διάφορα εκκλησιαστικά κειμήλια. Η επανάσταση του 1866-69 ήρθε να ολοκληρώσει την προηγούμενη καταστροφή. Τιμάται στο όνομα του Αγίου Αντωνίου.

Βροντήσι

Στις νότιες υπώρειες του Ψηλορείτη κοντά στο Ζαρό βρίσκεται το ανδρικό μοναστήρι που το όνομά του το οφείλει σε κάποιον από τους ιδρυτές του με το όνομα αυτό. Η ίδρυσή του ανάγεται στη Β΄ βυζαντινή περίοδο. Ο δίκλιτος ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Αντώνιο και τον Απόστολο Θωμά. Στο μοναστήρι λειτουργούσε σχολή ζωγραφικής και αγιογραφίας. Το μοναστήρι φιλοξενούσε ακόμα λόγιες μορφές και αξιόλογους βιβλιογράφους και αντιγραφείς. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται το Καθολικό της Μονής Βαρσαμόνερου που από τον 15ο ως τον 17ο αιώνα είχε αναδειχθεί σε σπουδαίο πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο με μεγάλη ακτινοβολία και πλατιά αποδοχή.

Καθολικό μονής Βαρσαμόνερου

Ο ναός αποτελούσε καθολικό διαλελυμένης σήμερα μονής. Πρόκειται για ένα από τα πιο αξιόλογα μνημεία της Κρήτης, όχι μόνο λόγω της ιδιότυπης αρχιτεκτονικής του και του ωραίο ανάγλυφου θυρώματός του, αλλά κυρίως λόγω του θαυμάσιου τοιχογραφικού του διακόσμου. Αποτελείται από δυο παράλληλα κλίτη, εκ των οποίων το βόρειο είναι αφιερωμένο στη Θεοτόκο Οδηγήτρια και το νότιο στον Ιωάννη τον Πρόδρομο, ένα εγκάρσιο κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Φανούριο και ένα νάρθηκα στα δυτικά. Τα κλίτη οικοδομήθηκαν σε διαφορετικές περιόδους. Παλαιότερο είναι το βόρειο, γιατί η μονή στα αρχαιότερα έγγραφα αναφέρεται ως Chiesa della Madonna di Varsamonero (ναός Παναγίας Βαρσαμονέρου). Η προσθήκη του νοτίου κλίτους με τη διάνοιξη τόξων, στα 1400, επέφερε αλλαγές στο διάκοσμο του βορείου κλίτους, με την προσθήκη τοιχογραφιών που εκτελέστηκαν το 1407. Ο διάκοσμος του νοτίου κλίτους εκτελέστηκε στο διάστημα από το 1407 ως το 1428. Το εγκάρσιο κλίτος ανεγέρθηκε το 1423 και τοιχογραφήθηκε το 1431 από τον κρητικό ζωγράφο Κωνσταντίνο Ειρίκο.

Οδηγήτρια

Κοντά στο χωριό Σίββας βρίσκεται το φρουριακής μορφής μοναστήρι της Οδηγήτριας. Από τις τοιχογραφίες του ναού προκύπτει ότι υπήρχε από τον 14ο αιώνα. Τη σημερινή του μορφή απέκτησε από το 1568, όπως αναγράφει λιθανάγλυφη επιγραφή που βρίσκεται στην κεντρική είσοδο του ναού. Συνδέεται μ’ ένα κομμάτι της ιστορίας μας στην εποχή της τουρκοκρατίας αφού το μοναστήρι υπήρξε κέντρο επαναστατών. Είναι ακόμα γνωστή η δράση του μοναχού και αδελφού της Μονής Ιωάννου Μαρκάκη ή Ξωπατέρα με την εξολοθρευτική δράση του κατά των Τούρκων.

Καλυβιανή

Στον κεντρικό δρόμο που μας οδηγεί στο δυτικό τμήμα της Μεσαράς κοντά στη Φαιστό βρίσκεται η Καλυβιανή. Είναι το μοναστήρι με τον ευρύτερο προσανατολισμό, αφού πέρα από τα θρησκευτικά καθήκοντα έχει εξακτινώσει και αγκαλιάσει θέματα που έχουν σχέση με την κοινωνική ζωή και τη βελτίωσή της. Πιθανολογείται ότι η πρώτη εκκλησία που ήταν αφιερωμένη στη Θεοτόκο όπως και σήμερα ανήκει στη Β΄ βυζαντινή περίοδο. Ο σημερινός τρίκλιτος ναός χτίστηκε το 1911.
Υπάρχουν τέλος και άλλα μοναστήρια και ησυχαστήρια όπως η Αγία Μονή της Βιάννου, ο Άγιος Αντώνιος της Άρβης, η Σπηλιώτισσα κ.α.

ΤΟ ΝΗΣΙ ΚΡΗΤΗ

Η Κρήτη είναι ένας τόπος υπέροχος και αυτάρκης και ένας από τους πιο δημοφιλής τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας, χάρη στο καταπληκτικό φυσικό της περιβάλλον και την πατροπαράδοτη κρητική φιλοξενία. Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε την πλούσια ιστορία που διαθέτει η Κρήτη, τις υπέροχες παραλίες της και τις πάνω από 100 αρχαίες πόλεις.

ΧΑΝΙΑ

Τα Χανιά είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στο νησί της Κρήτης και πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού. Υπήρξε σημαντική μινωϊκή πόλη και έχει ταυτισθεί με την αρχαία Κυδωνία αφού ιστορικά αποδεικνύεται ότι είναι χτισμένη πάνω στα ερείπιά της.  Η πόλη είναι παραλιακή και έχει δύο όψεις, η μία είναι η σύγχρονη πόλη με φαρδείς δρόμους, ωραία οικοδομήματα και πλατείες και η άλλη η παλαιά πόλη με τα στενά δρομάκια, τα απομεινάρια της ενετοκρατίας και το γραφικό λιμανάκι της. Η παλιά πόλη γύρω από το γραφικό λιμάνι είναι ένα μνημείο με ενετικά, τουρκικά και νεοκλασικά κτίρια. Περιλαμβάνει τις συνοικίες Τοπ Χανά (ή Τοπανάς), Εβραϊκή, Σαντριβάνι, Σπλάντζια ή Πλάζα και Καστέλι, που σχεδόν αποτελούν ένα ενιαίο συγκρότημα με στενά δρομάκια, διώροφα ή τριώροφα σπίτια, με ξύλινα μπαλκόνια και πορτοπαράθυρα.

ΡΕΘΥΜΝΟ

Το Ρέθυμνο είναι η πρωτεύουσα του νομού με την ίδια ονομασία. Η πόλη είναι ελκυστική, με αξιόλογη ιστορία, φυσική ομορφιά και ζωντανές παραδόσεις. Η παλαιά πόλη διατηρεί ακόμα την αριστοκρατική της εμφάνιση με κτήρια που χρονολογούνται από τον 16 αιώνα, πετρόκτιστα, με καμαρωτές πόρτες , στενά σοκάκια, απομεινάρια των Βυζαντινών και Ελληνορωμαϊκών χρόνων.
Ενα μεγάλο κομμάτι της πόλης καταλήγει στο φρούριο Φορτέτζα και στο Παλιό Βενετσιάνικο λιμάνι. Στην Πλατεία Μαρτύρων βρίσκεται η Πόρτα Γκουόρα, το μοναδικό κομμάτι που σώζεται από το Ενετικό Τείχος. Τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα της Παλιάς Πόλης είναι ο Ναός του Αγίου Φραγκίσκου με την εντυπωσιακά διακοσμημένη πόρτα, η εκκλησία της Κυρίας των Αγγέλων, το Τζαμί Νερατζές που στεγάζει σήμερα το Ωδείο και το Τούρκικο Χαμάμ.

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Ο Άγιος Νικόλαος βρίσκεται στον μεγαλύτερο φυσικό κόλπο της Κρήτης, τον Κόλπο του Μεραμπέλλου, που ονομάστηκε έτσι εξαιτίας της όμορφης θέας (mira bella) που απολαμβάνει κάποιος από την πόλη προς τη θάλασσα. Η ιστορία του Αγίου Νικολάου έχει σημαδευτεί από το λιμάνι του καθώς ο τόπος επιλέχτηκε για να φτιαχτεί ένα σημαντικό λιμάνι για την Ανατολική Κρήτη. Στην Ενετοκρατία το λιμάνι του Αγιου Νικολάου χωρούσε 25 γαλέρες, αρκετά μεγάλο αριθμό για την εποχή, και ικανοποιούσε τις ανάγκες της Ανατολικής Κρήτης. Ο Άγιος Νικόλαος, είναι μία γραφική πόλη που την στολίζει η μοναδική λίμνη Βουλισμένη που επικοινωνεί με τη θάλασσα με διώρυγα. .Στην λίμνη αυτή σύμφωνα με τη μυθολογία λούζονταν οι Θεές Άρτεμις και Αθηνά. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι η λίμνη δεν έχει πάτο, ενώ σύμφωνα με μια άλλη λαϊκή παράδοση η λίμνη συνδέετε υπογείως με τη Σαντορίνη. Οι εικόνες της πόλης του Αγ. Νικολάου εναλλάσσονται συνεχώς: σπίτια με κεραμίδια, παλιές γειτονιές, όμορφες εκκλησίες αλλά και πολυτελή εστιατόρια, ταβερνάκια και εμπορικά καταστήματα περνάνε μπροστά από τα μάτια σας καθώς τριγυρνάτε στην πόλη. Το γραφικό λιμανάκι με τα αραγμένα καΐκια και τα 2 μικρά νησιά στην είσοδο του τραβάνε την προσοχή σας για να σας αποκαλύψουν τον φάρο της πόλης και την εκκλησία των Αγίων Πάντων. Έχει 2 μουσεία, το Αρχαιολογικό και το Λαογραφικό.

ΣΗΤΕΙΑ

Η Σητεία είναι μια πόλη που διατηρεί τα παραδοσιακά στοιχεία, χτισμένη γύρω από τον κόλπο της Σητείας και σε απόσταση περίπου 70χλμ από τον Αγ.Νικόλαο. Και εδώ η ιστορία της πόλης είναι βαθιά αφού τη Μινωική εποχή στη θέση της βρισκόταν η πόλη Ητεία, λιμάνι της αρχαίας Πραισού και πατρίδα του φιλόσοφου Μύσωνα ενός από τους 7 σοφούς της αρχαιότητας. Την Βυζαντινή περίοδο ήταν έδρα επισκοπής. Αργότερα, οι Ενετοί έκτισαν το Φρούριο Καζάρμα στα ανατολικά της πόλης, το οποίο καταστράφηκε από σεισμό αλλά και πειρατικές επιδρομές. Η Σητεία είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του Βιτσέντζου Κορνάρου, του ποιητή του Ερωτόκριτου. Η σύγχρονη Σητεία είναι μια πολύ ζωντανή πόλη που τα έχει όλα: αεροδρόμιο, καφέ, εστιατόρια και μπαρ, όμορφες παραλίες.